Met sportvriend op zoek naar gedeelde waarheid
De organisatoren van het GOGBOT-festival in Enschede slagen er ieder jaar weer in om rondom een relevant maatschappelijk thema de inwoners van Enschede en omgeving te prikkelen, maar ook te vermaken. Een knappe prestatie. Ik ben een liefhebber vanaf het eerste moment, om precies te zijn sinds 2004. De grenzen tussen kunst, technologie, muziek en wetenschap worden voelbaar en zichtbaar gemaakt door de kunstenaars, zowel jong als oud. De verkregen kunstsubsidies worden wat mij betreft prima besteed. Althans dat is mijn ‘waarheid’. Het is een beetje een ratjetoe als je terrein opkomt, hoor ik mensen zeggen als ze meegaan. Menigeen fronst zijn wenkbrauwen. Is dit kunst?
Afgelopen vrijdag liep ik op het Stationsplein – dit jaar een van de plekken van de activiteiten – een sportvriend tegen het lijf. De fronsende wenkbrauwen ontbreken ook niet bij hem. Hij werkt in de buurt en het lawaai (muziek) triggerde hem om even te komen. Dit is echt iets voor jou, zegt mijn sportvriend. Jij zit ook een beetje aan de rand van de samenleving. Nu gaan mijn wenkbrauwen fronsen. Hoe bedoel je? Ik werk al meer dan veertig jaar als hulpverlener in de reguliere gezondheidszorg. Is de gezondheidszorg de rand van de samenleving? Jij bent ook een beetje anders, zegt mijn sportvriend, en dat ‘anders zijn’ zie je hier ook voorbijkomen. Oké, dank je voor het compliment. Hij bedoelt het niet negatief.
Het thema ‘infocalyps’ van Gogbot wordt verbeeld in de vorm van een ministaat Deep State 9. In de kern gaat het over technologieën die de realiteit kunnen verdraaien. En die sneller evolueren dan dat ze gecontroleerd of beperkt kunnen worden. ‘Wat is Waarheid’ nog als we met ons allen immigreren naar een digitaal continent binnen nu en 2050, waar we af en toe een keer uitkomen en bij toeval een sportvriend ontmoeten? De boodschap is onheilspellender dan ooit.
De organisatoren hebben het ook nog voor elkaar gekregen om met het Rijks Museum Twente (RMT) samen een tentoonstelling over Deep Truth te organiseren. De status van de journalistiek en wetenschap en de technologische mogelijkheden om ons te misleiden raakt iedereen. Nepnieuws, complottheorieën, pseudowetenschap zijn onderwerpen die bij alle inwoners in de huiskamer actief of passief passeren. Het niet meer kunnen bespreken van de zaken die wrijven en schuren en waar we niet goed raad mee weten heeft inderdaad iets onheilspellends. Wie kunnen we vertrouwen als we elkaar niet meer vertrouwen? Dit thema gaat jou toch ook aan, zeg ik tegen mijn sportvriend. Dat we elkaar in onze samenleving in de haren vliegen en onze eigen waarheid hanteren is helaas de realiteit. Maar laten we elkaar niet gek laten maken door onheilsprofeten. Steeds zullen we weer op zoek moeten naar gedeelde waarheden zoals mijn sportvriend en ik, om te voorkomen dat je elkaar over de rand duwt en het anders zijn niet meer accepteert. In het RMT kunt u tot begin januari terecht om via het gesprek het dreigende onheil te doorgronden. Mijn advies: neem een sportvriend mee met andere ideeën om samen op zoek te gaan naar een gedeelde waarheid.
Dr. Wim Hullegie, fysiotherapeut en wetenschapsfilosoof
Gepubliceerd op 16 september 2021 in LKKR.
https://www.tkkr.nl/columns/met-sportvriend-op-zoek-naar-gedeelde-waarheid/
